Η Ελλάδα βρίσκεται στα πρωτοσέλιδα του παγκόσμιου οικονομικού τύπου τους τελευταίους πέντε μήνες καθώς ένα νέο αριστερό κόμμα, ο ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο υποτίθεται πως αντιτίθεται στα λεγόμενα "μέτρα λιτότητας", αντιμετωπίζει την Τρόικα (το ΔΝΤ, την ευρωπαϊκή Κομισιόν και την ΕΚΤ).
Από την αρχή, η ηγεσία οτυ ΣΥΡΙΖΑ, με κορυφή τον Αλέξη Τσίπρα, υιοθέτησε μια σειρά από στρατηγικές αποφάσεις με θανάσιμες συνέπειες σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των προεκλογικών του δεσμεύσεων να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο, να δώσει τέλος στην υποτέλεια στην Τρόικα και να ακολουθήσει μια ανεξάρτητη διεθνή πολιτική.
Θα προχωρήσω δείχνοντας τις αρχικές συστημικές αποτυχίες του ΣΥΡΙΖΑ και τις κατοπινές του εκχωρήσεις, οι οποίες διέβρωσαν περαιτέρω το ελληνικό βιοτικό επίπεδο και βάθυναν το ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ ως ενεργού συνεργού του αμερικάνικου και ισραηλινού ιμπεριαλισμού.
Κερδίζοντας τις εκλογές και παραδίδοντας την εξουσία
Η βορειοαμερικανική και η ευρωπαϊκή αριστερά χαιρέτισαν τη εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ως ρήξη με τα νεοφιλελεύθερα προγράμματα λιτότητας και ως απαρχή μιας ριζοσπαστικής εναλλακτικής, η οποία θα εφάρμοζε τις λαϊκές πρωτοβουλίες για βασικές κοινωνικές αλλαγές, περιλαμβανομένων μέτρων για την δημιουργία θέσεων εργασίας, αποκατάστασης των συντάξεων, ανατροπής των ιδιωτικοποιήσεων, αναδιάταξης των κυβερνητικών προτεραιοτήτων και προτίμησης στην πληρωμή των εργαζομένων αντί για την πληρωμή στις ξένες τράπεζες. Η "απόδειξη" της ύπαρξης μιας αντζέντας ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων βρισκόταν στο "Μανιφέστο τηε Θεσσαλονίκης", το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ υποσχόταν πως ήταν το πρόγραμμα που καθοδηγούσε τους εκλεγμένους του αξιωματούχους.
Πρώτα και κύρια, ο ΣΥΡΙΖΑ δέχτηκε ως νόμιμο το ξένο χρέος των 350 και πλέον δισεκατομμυρίων δολλαρίων, αν και το μεγαλύτερο μέρος του είχε συναφθεί από προηγούμενους κυβερνητικούς κλεπτοκράτες, διεφθαρμένες τράπεζες, επιχειρήσεις και κτηματικά και χρηματοπιστωτικά συμφέροντα. Σχεδόν κανένα κομμάτι αυτού του χρέους δεν χρησιμοποιήθηκε για να χρηματοδοτήσει την παραγωγική δραστηριότητα ή τις ζωτικές υπηρεσίες που θα ενίσχυαν την οικονομία και την μελλοντική ικανότητα της Ελλάδας να αποπληρώσει τα δάνεια.
Εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ κρύφτηκαν σε ξένους τραπεζικούς λογαριασμούς και ξένες κτηματικές αγορές, ή επενδύθηκαν σε ξένες μετοχές και ομόλογα. Μετά την αποδοχή της "νομιμότητας" του παράνομου χρέους, ο ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε την "προθυμία" του να πληρώσει το χρέος. Η Τρόικα κατάλαβε άμεσα ότι η νέα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πρόθυμος όμηρος για περαιτέρω εξαναγκασμό, εκβιασμό και πληρωμές του χρέους.
Δεύτερο, και ως λογικά συνδεδεμένη συνέπεια, ο ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε πως είναι αποφασισμένος να παραμείνει στην ΕΕ και την ευρωζώνη και έτσι αποδέχτηκε την παράδοση της κυριαρχίας του και της ικανότητάς του να χαράξει μια ανεξάρτητη πολιτική. Δήλωσε την προθυμία του να υποταχθεί στις απαιτήσεις της Τρόικα. Απ' τη στιγμή που βρέθηκε στα χέρια της Τρόικα, η μοναδική πολιτική λύση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν να "διαπραγματευτεί", να "αναδιαπραγματευτεί" και να κάνει περαιτέρω εκχωρήσεις στις ξένες τράπεζες της ΕΕ, σε μια εντελώς μονόπλευρη διαδικασία. Η ραγδαία υποταγή του ΣΥΡΙΖΑ στην Τρόικα ήταν η δεύτερη, αλλά όχι και η τελευταία προδοσία του προεκλογικού του προγράμματος.
Απ' τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ έδειξε στην Τρόικα την προθυμία του να προδώσει το λαϊκό του πρόγραμμα, η Τρόικα κλιμάκωσε τις απαιτήσεις της και σκλήρυνε την αδιαλλαξία της. Οι Βρυξέλλες παρέκαμψαν την αριστερή ρητορική και τις θεατρικές χειρονομίες ριζοσπαστισμού ως στάχτη στα μάτια της ελληνικής εκλογικής βάσης. Οι τραπεζίτες της ΕΕ ήξεραν ότι όταν έρθει η ώρα για διαπραγματεύσεις για νέες δανειακές συμφωνίες, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ θα υποχωρούσε. Εν τω μεταξύ, η ευρω-αμερικανική αριστερά κατάπιε αμάσητη την ριζοσπαστική ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ χωρίς να κοιτάζει την πραγματική πρακτική.
Τρίτο, αναλαμβάνοντας την εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ διαπραγματεύτηκε συμμαχία με το ακροδεξιό, φιλονατοϊκό, ξενοφοβικό και αντιμεταναστευτικό κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων, εγγυόμενος ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να στηρίζει τις στρατιωτικές πολιτικές του ΝΑΤΟ στη Μέση Ανατολή, την Ουκρανία και την απάνθρωπη εκστρατεία του Ισραήλ ενάντια στην Παλαιστίνη.
Τέταρτο, το μεγαλύτερο τμήμα των υπουργικών συνεργατών του πρωθυπουργού Τσίπρα δεν έχει καμία εμπειρία της ταξικής πάλης. Ακόμα χειρότερα, οι περισσότεροι ήταν ακαδημαϊκοί και πρώην σύμβουλοι του ΠΑΣΟΚ χωρίς καμία ικανότητα ή προθυμία για ρήξη με τις εντολές της Τρόικα. Η ακαδημαϊκή τους "πρακτική" αποτελούνταν σε μεγάλο βαθμό από θεωρητικές "μάχες", ακατάλληλες για την πραγματική σύγκρουση με επιθετικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.
Απ' το γρατζούνισμα στη γάγγραινα
Με την εξ αρχής υποχώρηση στην Τρόικα, περιλαμβανομένης της αποδοχής πληρωμής του παράνομου χρέους, της συνεργασίας με την άκρα δεξιά και της υποταγής στις απαιτήσεις της Τρόικα, δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για να προδοθούν από το ΣΥΡΙΖΑ όλες οι υποσχέσεις του και να επιδεινωθούν τα οικονομικά βάρη για τους υποστηρικτές του. Οι χειρότερες προδοσίες περιλαμβάνουν: 1. τη μη αποκατάσταση των συντάξεων· 2. τη μη αποκατάσταση του κατώτατου μισθού· 3. τη μη ανατροπή των ιδιωτικοποιήσεων· 4. τη μη παύση του προγράμματος λιτότητας· και 5. τη μη αύξηση των κονδυλίων για την εκπαίδευση, την υγεία, την κατοικία και την τοπική ανάπτυξη.
Η Τρόικα και οι προωθητές της στον οικονομικό τύπο απαιτούν να περικόψει ακόμα περισσότερο το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα, βυθίζοντας πάνω από 1.5 εκατομύριο συνταξιούχους στη φτώχεια. Σε αντίθεση με τα εμφυτευμένα "παραδείγματα" των ΜΜΕ για παχυλές συντάξεις, τις οποίες απολαμβάνει λιγότερο από το 5% των συνταξιούχων, οι Έλληνες έχουν υπάρξει τα θύματα των βαθύτερων περικοπών συντάξεων στην Ευρώπη κατά τον περασμένο αιώνα. Μόνο κατά τα τελευταία 4 χρόνια, η Τρόικα περιέκοψε τις συντάξεις στην Ελλάδα 8 φορές. Η τεράστια πλειοψηφία των συντάξεων έχουν πετσοκοπεί σχεδόν κατά 50% απ' το 2010. Η μέση σύνταξη είναι 700 ευρώ, αλλά το 45% των ελλήνων συνταξιούχων παίρνει λιγότερα από 665 ευρώ το μήνα -- κάτω απ' το όριο φτώχειας. Κι όμως, η Τρόικα απαιτεί ακόμα μεγαλύτερες περικοπές.
Οι περικοπές αυτές περιλαμβάνουν την παύση της επιδότησης σε συνταξιούχους που διαβιούν σε ακραία φτώχεια, την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67, την κατάργηση της πρόνοιας για συντάξεις για τα ανθυγιεινά επαγγέλματα και για τις εργαζόμενες μητέρες. Τα προγούμενα οπισθοδρομικά μέτρα τα οποία επέβαλλε η Τρόικα και εφάρμοσε το προηγούμενο καθεστώς δεξιάς συμμαχίας επέφεραν σοβαρά ελείμματα στα ελληνικά συνταξιοδοτικά ταμεία. Το 2012, το πρόγραμμα "αναδιάρθρωσης του χρέους" της Τρόικα οδήγηση στην απώλεια 25 δισεκατομμυρίων ευρώ στα αποθεματικά ταμεία, τα οποία η ελληνική κυβέρνηση κρατούσε με τη μορφή κρατικών ομολόγων.
Οι πολιτικές λιτότητας της Τρόικα εξασφάλισαν τη μη αναπλήρωση των αποθεματικών για τις συντάξεις. Καθώς η ανεργία εξφενδονίστηκε στο 30%, οι συνεισφορές στα ταμεία βυθίστηκαν (Financial Times 6/5/15 , σελ. 4). Παρά τη μετωπική επίθεση της Τρόικα στο συνταξιοδοτικό σύστημα της Ελλάδας, η "ομάδα οικονομολόγων" του ΣΥΡΙΖΑ εξέφρασε την προθυμία της να αυξήσει το όριο συνταξιοδότησης, να περικόψει τις συντάξεις κατά 5%, και να διαπραγματευτεί την περαιτέρω προδοσία των συνταξιούχων που αντιμετωπίζουν την εξαθλίωση. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν απέτυχε μόνο να υλοποιήσει τις προεκλογικές του υποσχέσεις να αναστρέψει τις προηγούμενες, οπισθοδρομικές πολιτικές, αλλά εμπλέκται στο δικό του, "πραγματιστικό" ξεπούλημα στην Τρόικα.
Ακόμα χειρότερα, ο ΣΥΡΙΖΑ εμβάθυνε και επέκτεινε την πολιτική των αντιδραστικών του προκατόχων. 1. Ο ΣΥΡΙΖΑ υποσχέθηκε πάγωμα των ιδιωτικοποιήσεων· τώρα, δεσμεύεται να τις επεκτείνει κατά 3.2 δισεκατομμύρια ευρώ και να ιδιωτικοποιήσει νέους δημόσιους τομείς. 2. Ο ΣΥΡΙΖΑ συμφώνησε στην μετακύλιση δυσεύρετων δημόσιων πόρων στο στρατό, περιλαμβανομένης της επένδυσης 500 εκατομμυρίων ευρώ για αναβάθμιση της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας. 3. Ο ΣΥΡΙΖΑ λεηλάτησε το εθνικό συνταξιοδοτικό ταμείο και τα ταμεία των δήμων, αρπάζοντας πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ για να εξυπηρετήσει τις πληρωμές του χρέους στην Τρόικα. 4. Ο ΣΥΡΙΖΑ κόβει τις επενδύσεις στις υποδομές που μπορούν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίες για να συμμορφωθεί με τις καταληκτικές ημερομηνίες της Τρόικα. 5. Ο ΣΥΡΙΖΑ συμφώνησε σε πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 0.6% τη στιγμή που η Ελλάδα έχει φέτος έλειμμα 0.7% -- συμφώνησε δηλαδή σε νέες περικοπές αργότερα στη χρονιά. 6. Ο ΣΥΡΙΖΑ υποσχέθηκε τη μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη, όπως αυτά της διατροφής· τώρα, συμφωνεί με τον φορολογικό δείκτη του 23%.
Στην εξωτερική του πολιτική, ο ΣΥΡΙΖΑ μιμείται τους προκατόχους του. Ο ακροδεξιός Υπουργός Άμυνας του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Καμμένος είναι ένθερμος υποστηρικτής των αμερικανικών και ευρωενωσιακών κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, παρά τη συνήθη αναμπουμπούλα της ψεύτικης "διαφωνίας" του ΣΥΡΙΖΑ με την νατοϊκή πολιτική, που ακολουθείται από την ολική παράδοση στο ΝΑΤΟ ώστε να μην διαταραχτούν οι σχέσεις με αυτό. Το καθεστώς του ΣΥΡΙΖΑ επέτρεψε σε όλους τους γνωστούς κλεπτοκράτες και φοροφυγάδες να κρατήσουν τον παράνομο πλούτο τους και να προσθέσουν στην περιουσία τους στο εξωτερικό τεράστιες μεταβιβάσεις των υφιστάμενων "αποταμιεύσεών" τους. Μέχρι το τέλος του Μάη του 2015, ο πρωθυπουργός Τσίπρας και ο Υπουργός Οικονομικών Βαρουφάκης είχαν αδειάσει τα ταμεία για να εξυπηρετήσουν τις δόσεις των δανείων, αυξάνοντας την προοπτική να μην πληρωθούν οι συνταξιούχοι και οι υπάλληλοι του Δημοσίου. Έχοντας αδειάσει τα ελληνικά ταμεία, ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιβάλλει τώρα την "λύση της Τρόικα" στην πλάτη των φτωχοποιημένων μαζών της Ελλάδας. Είτε θα υπογράψει ένα νέο πλάνο "λιτότητας", που θα χαμηλώνει τις συντάξεις, θα αυξάνει το συνταξιοδοτικό όριο, θα εξαλείφει εργασιακούς νόμους που προστατεύουν την εργασιακή ασφάλεια και τα διαπραγματευτικά δικαιώματα των εργαζομένων είτε θα αντιμετωπίσει άδεια ταμεία, έλλειψη χρημάτων για συντάξεις, αυξανόμενη ανεργία, και όλο και βαθύτερη οικονομική ύφεση. Ο ΣΥΡΙΖΑ άδειασε συνειδητά τα ταμεία, λεηλάτησε τα συνταξιοδοτικά αποθέματα και τα αποθεματικά των Δήμων ώστε να εκβιάσει τον πληθυσμό να αποδεχτεί τις αντιδραστικές πολιτικές των σκληροπυρηνικών τραπεζιτών της ΕΕ --τα λεγόμενα προγράμματα λιτότητας-- ως τετελεσμένο γεγονός.
Ο ΣΥΡΙΖΑ παραδόθηκε στις απαιτήσεις της Τρόικα εξ αρχής, ακόμα και καθώς έδινε την θεατρική παράσταση της "αντίστασης από θέση αρχών." Πρώτα είπε ψέματα στο ελληνικό κοινό, αποκαλώντας την Τρόικα "διεθνείς εταίρους." Μετά ξαναείπε ψέματα, βαφτίζοντας το Μνημόνιο μεγαλύτερης λιτότητας "έγγραφο διαπραγμάτευσης." Οι εξαπατήσεις του ΣΥΡΙΖΑ είχαν ως στόχο να αποκρύψουν το πολύ αντιδημοφιλές "πλαίσιο", που επέβαλλε το προηγούμενο, απαξιωμένο και σκληρά δεξιό καθεστώς.
Καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ λεηλατούσε τους πόρους της χώρας για να πληρώσει τους τραπεζίτες, κλιμάκωνε τη διεθνή του γονυκλισία. Ο Υπουργός Άμυνάς του πρόσφερε νέες στρατιωτικές βάσεις για το ΝΑΤΟ, περιλαμβανομένης αερο-ναυτικής βάσης στο νησί της Καρπάθου. Ο ΣΥΡΙΖΑ κλιμάκωσε την πολιτική και στρατιωτική στήριξη για την ευρωενωσιακή και αμερικανική στρατιωτική επέμβαση και την στήριξη "μετριοπαθών" τρομοκρατών στη Μέση Ανατολή, με τη γελοία δικαιολογία της "προστασίας των Χριστιανών." Ο ΣΥΡΙΖΑ, πουλώντας εκδούλευση στους ευρωπαίους και αμερικανούς Σιωνιστές, ενίσχυσε τα δεσμά της χώρας με το Ισραήλ, επικαλούμενος "στρατηγική συμμαχία" με αυτό το τρομοκρατικό κράτος τύπου Απαρτχάιντ. Απ' τις πρώτες του μέρες στην κυβέρνηση, ο σκληρός δεξιός Υπουργός Άμυνας, Καμμένος, πρότεινε τη δημιουργία "ενιαίου αμυντικού χώρου" που περιλαμβάνει την Κύπρο και το Ισραήλ -- υποστηρίζοντας έτσι τον εναέριο και θαλάσσιο αποκλεισμό της Γάζα από το Ισραήλ.
Συμπέρασμα
Η πολιτική απόφαση του ΣΥΡΙΖΑ να "ενσωματωθεί" στην ΕΕ και την ευρωζώνη με κάθε κόστος δείχνει πως η Ελλάδα θα συνεχίσει να είναι υποτελές κράτος. Ο ΣΥΡΙΖΑ προδίδει το πρόγραμμα του και υιοθετεί βαθιά αντιδραστικές πολιτικές, καθώς διατυμπανίζει την ψεύτικη αριστερή ρητορική του και καμώνεται πως "αντιστέκεται" στην Τρόικα. Παρά το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ λεηλάτησε τις συντάξεις και τα ταμεία των Δήμων, πολλοί παραπλανημένοι αριστεροί στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ συνεχίζουν να αποδέχονται και να εκλογικεύουν αυτό το οποίο επιλέγουν να ονομάσουν "ρεαλιστικούς και πραγματιστικούς συμβιβασμούς" του.
Ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να είχε απαλλοτριώσει και χρησιμοποιήσει τα 32 δισεκατομμύρια δολλάρια σε ακίνητα του Ελληνικού Στρατού για να εφαρμόσει ένα εναλλακτικό σχέδιο επενδύσεων και ανάπτυξης – ενοικιάζοντας αυτά τα ακίνητα για εμπορικά λιμάνια, αεροδρόμια και τουριστικές εγκαταστάσεις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έθαψε την Ελλάδα ακόμα βαθύτερα στην ιεραρχία που έχει ως κορυφή τους γερμανούς χρηματιστές, παραδίδοντας την κυρίαρχη δύναμή του να επιβάλλει μορατόριουμ στο χρέος, να εγκαταλείψει την ευρωζώνη, να φροντίσει τους οικονομικούς πόρους της χώρας, να ξαναφέρει εθνικό νόμισμα, να επιβάλλει ελέγχους στο κεφάλαιο, να απαλλοτριώσει δισεκατομμύρια ευρώ σε παράνομους λογαριασμούς στο εξωτερικό, να κινητοποιήσει τα ταμεία των Δήμων στη χρηματοδότηση της οικονομικής ανάκαμψης και της αναβίωσης του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Η ψευτο "Αριστερή Πτέρυγα" του ΣΥΡΙΖΑ εξακολούθησε να ψελλίζει ανήμπορες "αντιρρήσεις", ενώ το θέατρο ξεπουλήματος των Τσίπρα και Βαρουφάκη έφτασε ως την τελική παράδοση.
Στο τέλος, ο ΣΥΡΙΖΑ μεγάλωσε τη φτώχεια και την ανεργία, αύξησε τον ξένο έλεγχο της οικονομίας, διέβρωσε περαιτέρω τον δημόσιο τομέα, διευκόλυνε τις απολύσεις και πετσόκοψε τις αποζημιώσεις, ενώ ενίσχυσε το ρόλο του ελληνικού στρατού ενισχύοντας τα δεσμά του με το ΝΑΤΟ και το Ισραήλ.
Εξίσου σημαντικό είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ολικά αδειάσει την αριστερή φρασεολογία από οποιοδήποτε γνωσιακό νόημα: για αυτούς, η εθνική κυριαρχία μεταφράζεται σε διεθνή υποτέλεια και η αντιλιτότητα γίνεται πραγματιστική υποχώρηση στη νέα λιτότητα. Όταν υπογραφεί τελικά η συμφωνία Τσίπρα-Τρόικας, και καθώς το τρομακτικό κόστος της λιτότητας για τις επόμενες δεκαετίες γίνει επιτέλους κάτι που συνειδητοποιεί ο ελληνικός λαός, ελπίζουμε η προδοσία να φέρει μαζική αποστροφή. Ίσως ο ΣΥΡΙΖΑ να διασπαστεί και η "αριστερά" να εγκαταλείψει επιτέλους τα αναπαυτικά της μαξιλάρια στα υπουργεία και να ενωθεί με τη δυσαρέσκεια εκατομμυρίων στη δημιουργία ενός εναλλακτικού κόμματος.
"Ίσως ο ΣΥΡΙΖΑ να διασπαστεί και η "αριστερά" να εγκαταλείψει επιτέλους τα αναπαυτικά της μαξιλάρια στα υπουργεία και να ενωθεί με τη δυσαρέσκεια εκατομμυρίων στη δημιουργία ενός εναλλακτικού κόμματος. "
ΑπάντησηΔιαγραφήΛες και αν είσαι αριστερός (χωρίς εισαγωγικά) δεν υπάρχει "εναλλακτικό" από τον ΣΥΡΙΖΑ κόμμα στην Ελλάδα.
Ακούγεται περίεργο για κάποιον που έχει ασχοληθεί τόσο με τα ελληνικά πράγματα να μην γνωρίζει καν την ύπαρξη του ΚΚΕ (τουλάχιστον)...
Πιθανότερο είναι να μην προκρίνει τη στήριξη στο ΚΚΕ: "χρηματοδότηση της οικονομικής ανάκαμψης και της αναβίωσης του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα."
ΔιαγραφήΚατανοητό.
ΔιαγραφήΟ άνθρωπος ψάχνει εν έτη 2015 για original σοσιαλδημικρατία.
Μάλλον δεν θα την βρει ποτέ.
Είναι τουλάχιστον έντιμος στο κομμάτι που αναγνωρίζει πως το Τσιπρέικο, δεν είναι καν σοσιαλδημοκρατία...
Μάλλον το ζήτημα είναι ότι υπάρχει χαώδης απόσταση ανάμεσα στην ευρωπαϊκή και την λατινοαμερικανική σοσιαλδημοκρατία, η οποία δυσκολεύει πάρα πολύ την εξαγωγή αξιόπιστων συμπερασμάτων ένθεν κακείθεν. Διότι η λατινοαμερικανική σοσιαλδημοκρατία ήταν πάντα αντι-ιμπεριαλιστική, για αυτό και είτε ανατράπηκε βίαια (Χιλή, Αλιέντε), είτε επιδιώκεται η ανατροπή της (Βενεζουέλα) με κάθε μέσο. Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, αντιθέτως, είναι από το 1914 ιμπεριαλιστική κι έχει πρωταγωνιστήσει μέσω κυβερνήσεων στην ΝΑΤΟποίηση χωρών και τη συμμετοχή σε ιμπεριαλιστικές εκστρατείες. Αυτή τη στιγμή μάλιστα, ένας από τους πρωταγωνιστές της προσπάθειας ανατροπής της κυβέρνησης της Βενεζουέλα είναι ο ισπανός σοσιαλδημοκράτης Φελίπε Γκονζάλες.
ΔιαγραφήΤο σχίσμα που επιφέρει ανάμεσα σε εκμεταλλεύτριες και εκμεταλλευόμενες χώρες ο ιμπεριαλισμός είναι απόλυτα κρίσιμο για την κατανόηση του ρόλου της σοσιαλδημοκρατίας. Στην λατινική αμερική, τα σοσιαλδημοκρατικά και κομμουνιστικά ρεύματα συνυπάρχουν με τρόπο που είναι αδύνατος στην Ευρώπη.
Δεν πιστεύω πως είναι θέμα διαφοράς ανάμεσα στην λατινοαμερικάνικη και την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία (όχι πως δεν υπάρχει τέτοια διαφορά, αλλά δεν την θεωρώ κομβική). Ούτε και νομίζω πως πιστοποιεί την διαφοροποίηση τους η βίαιη επέμβαση του αμερικάνικου παράγοντα. Στην Ελλάδα φτάσαμε στην χούντα για να πέσει μια κεντρώα αντικομμουνιστική κυβέρνηση, που μόνο αντιμπεριαλιστική δεν την έλεγες.
ΔιαγραφήΝομίζω πως το ζήτημα εδώ είναι ο τρόπος που αντιλαβάνονταν οι ΕΠΑ την λατινική αμερική ως "πίσω αυλή" τους. Αυτό κατέστησε αδύνατο τον οποιονδήποτε αστικό -έστω- εκσυχρονισμό αυτών των κοινωνιών, χωρίς ρήξη με τον αμερικάνικο παράγοντα που πάντα συμμαχούσε και με τα πιο αντιδραστικά στοιχεία των χωρών αυτών.
Δεν είναι μια ιδιέταιρα εξωτική κατάσταση, καθώς την ζήσαμε στην Ελλάδα από το '49 μέχρι το '74. Όπως ζήσαμε και την συνύπαρξη (αν όχι και την συνεργασία) των κομμουνιστών με τους σοσιαλδημοκράτες μέχρι και το 1985.
Θα τολμούσα να πω μάλιστα πως και ο αντιμπεριαλιστικός ρόλος της λατινοαμερικάνικης σοσιαλδημοκρατίας έχει μάλλον υπερεκτιμηθεί, καθώς είναι σχεδόν αδύνατο να διεξάγεις αντιμπεριαλιστικό αγώνα ως το τέλος, με την αστική τάξη κυρίαρχη στην χώρα σου.
Κάτι που κατάλαβε πρώτος ο Φιντέλ Κάστρο, που είδε πως η δημοκρατική-αντιιμπεριαλιστική επανάσταση της Κούβας ήταν αδύνατο να προχωρήσει ως το τέλος χωρίς να μετατραπεί σε σοσιαλιστική.
Κι όμως, η αδυναμία της λατινοαμερικανικής σοσιαλδημοκρατίας μεταφράζεται σε πραξικοπηματική ανατροπή (Αλιέντε) ή παρατεταμένη αστάθεια (Βενεζουέλα), ποτέ σε ανοιχτή εκπόρνευση στον ιμπεριαλισμό (από τον Κάουτσκι ως τον Μιτεράν, απ' τον Γκονζάλεζ ως τον Τσίπρα).
ΔιαγραφήΕίναι διαφορετικό πράγμα το αδυνάτισμα της αντι-ιμπεριαλιστικής πάλης απ' την παραμονή της αστικής τάξης στην εξουσία (κι αυτό είναι αλήθεια πως συνέβη παντού στη Λ. Αμερική) και άλλο η ανοιχτή συμπόρευση της σοσιαλδημοκρατίας με τον ιμπεριαλισμό στην Ευρώπη.
Σωστό είναι επίσης ότι η πραγματικότητα της "πίσω αυλής" έπαιξε καθοριστικό ρόλο, ωστόσο δεν βλέπω ποια είναι η σύγκριση με μια Ελλάδα που από το 49 και μετά "ανήκει εις την Δύσιν" αταλάντευτα και με τεράστια "από τα κάτω" νομιμοποίηση και τάσσεται παντού και πάντα με τους ιμπεριαλιστές, όπως έκανε και στη δεκαετία του 1920. Αν ήθελε να βρει κανείς αντίστοιχο της Ελλάδας στη Λ. Αμερική, αυτό θα ήταν η Κολομβία και το Μεξικό, όχι η Βολιβία ή το Εκουαδόρ ή η Βενεζουέλα.
Η οπτική της ελληνικής εμπειρίας δεν είναι καθόλου παγκοσμιοποιήσιμη. Έχει αξία για την Ευρώπη, επειδή η Ευρώπη έχει ολοκληρωθεί καπιταλιστικά κι επειδή ο ιμπεριαλισμός έχει ολοκληρωτικά διαβρώσει τη σοσιαλδημοκρατία της.
ΔιαγραφήΑν όμως η Βενεζουέλα, πχ, είχε ανάλογα σοσιαλδημοκρατικά χαρακτηριστικά, δεν θα είχε υποστεί ούτε τις απόπειρες πραξικοπήματος (που σταμάτησε ο λαός της), ούτε τους φόνους στελεχών του κυβερνώντος κόμματος, ούτε τις δολοφονίες με καλώδια που αποκεφαλίζουν μοτοσυκλετιστές στα μπάριος, ούτε τη δολιοφθορά και τα σαμποτάζ κάθε είδους. Μόνο η εμπειρία της ΕΔΑ είναι πιθανά συγκρίσιμη με αυτή της Λατινοαμερικάνικης αριστεράς, αν εξεταστεί το σύνολο της ελληνικής ιστορίας. Και αυτή η εμπειρία ολοκληρώνεται, με πολύ λατιν τρόπο, με τη χούντα του 1967, κι ενώ η ΕΔΑ δεν έχει καταφέρει ποτέ να έχει κυβερνητική εξουσία.
Πραξικοπήματα είχαμε και στην Ευρώπη, μόλις το ένα επιτυχημένο, αλλά υπήρχε και το πραξικόπημα "της πυτζάμας" που απέτυχε στην Ελλάδα, άλλο ένα αποτυχημένο στην Ισπανία και όλη την προεργασία για πραξικόπημα στην Ιταλία.
Διαγραφή"Μόνο η εμπειρία της ΕΔΑ είναι πιθανά συγκρίσιμη με αυτή της Λατινοαμερικάνικης αριστεράς,"
Συμφωνούμε. Για αυτό εξάλλου μίλησα για την περίοδο '49-74 ως ευθεία αναλογία.
Θα διαφωνήσω στο κομμάτι που λες περί "νομιμοποίησης από τα κάτω" του "ανήκομεν στην δύσην" στην Ελλάδα. Εάν ήταν όντως νομιμοποιημένο δεν θα χρειάζονταν το αντιδημοκρατικό όργιο σχεδόν τριών δεκαετιών, ούτε θα φτάναμε στο 1981 για να μπορέσει επιτέλους το ελληνικό κράτος να προβεί σε στοιχειώσεις αστοδημοκρατικούς εκσυγχρονισμούς.
Δια πυρός και σιδήρου έμεινε η Ελλάδα στην δύση, και μάλιστα τα αντιδυτικά συναισθήματα των Ελλήνων ήταν εντονότατα μέχρι πολύ πρόσφατα (θυμίζω εδώ τους Γιουγκοσλάβικους πολέμους και την αυθόρμητη χαρά του κόσμου μετά την επίθεση στους δύδιμους πύργους).
Ακόμη να μην υποτιμηθεί και η εξωτερική πολιτική της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας την 10ετία του '80, με την προσέγγιση με την PLO ("τρομοκρατική οργάνωση" ακόμη τότε για την δύση), το σπάσιμο της απομόνωσης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας με την συνάντηση Παπαντρέου-Γιαρουζέλσκι, το αμυντικό σύμφωνο μεταξύ Ελλάδας και Λ.Δ.Βουλγαρίας που έβαζε στο παιχνίδι το σύμφωνο της Βαρσοβίας σε μια ενδεχόμενη ελληνοτουρκική σύρραξη.
Ξεχασμένα τα παραπάνω πια, αλλά στην εποχή τους ήταν (ή θεωρήθηκαν) "χοντράδες" όχι πολύ μακριά από αυτές που κάνουν σήμερα οι "Τσαβίστας" π.χ.
Η βασική διαφορά που εγώ διακρίνω ανάμεσα στην ευρωπαϊκή και την λατινοαμερικάνικη σοσιαλδημοκρατία είναι το γεγονός πως οι χώρες της ευρώπης δεν ύπηρξαν ποτέ "αγελάδες" αρμέγματος πρώτων υλών για τις αμερικάνικες εταιρείες. Έτσι μια εσωτερική σοσιαλδημοκρατική πολιτική στην ευρώπη μπορούσε να ενσωματωθεί στα γεωρτρατηγικά συμφέροντα των ΕΠΑ, και ως τέτοια να γίνει ανεκτή ή ακόμη και επιθυμιτή αφού εξασφάλιζε μεγαλύτερη κοινωνική συναίνεση από την παραδοσική δεξιά, ενώ ταυτόχρονα "υποχρέωνε" και τους κομμουνιστές σε σύμπλευση με τους σοσιαλδημοκράτες ενάντια στα πιο αντιδραστικά "δεξιά" στοιχεία.
Στν Λ.Αμερική πάλι, η σοσιαλδηκρατική εσωτερική πολιτική ήταν αδύνατη χωρίς άμεση σύγκρουση με τα αμερικάνικα οικονομικά συμφέροντα στην περιοχή. Η Κούβα είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για αυτό, αφού ο Κάστρο κάθε άλλο παρά "αντιαμερικάνος" ήταν. Είχε κάνει μάλιστα έκληση για βοήθεια στις ΕΠΑ, στον αγώνα του εναντίον της δικτατορίας του Μπατίστα. Γρήγορα βρέθηκε μπροστά στην πραγματικότητα της ανάγκης της απαλλοτρίωσης των αμερικάνικων επιχειρήσεων στο νησί και την συνακόλουθη επέμβαση στον κόλπο των χοίρων.
Οι εμπειρίες στις οποίες αναφέρεσαι (για αποτυχημένα πραξικοπήματα, κλπ) είναι τμήματα της ιστορίας μιας "αριστεράς" που είχε συγκλίσεις με την λατινοαμερικάνικη αλλά που προηγείται της επέκτασης της ΕΟΚ και εξαφανίστηκε σταθερά με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Το χάσμα μεταξύ των αριστερών των δύο ηπείρων είναι πλέον απόλυτο, προς τεράστια χασούρα των λαών της Ευρώπης.
ΔιαγραφήΤο ίδιο ισχύει για την "απ' τα κάτω νομιμοποίηση" του νατοϊσμού, η οποία γιγαντώθηκε ακριβώς σε περίοδο διακυβέρνησης της σοσιαλδημοκρατίας (ΠΑΣΟΚ Σημίτη), πράγμα εντελώς αδιανόητο στη Λ. Αμερική.
Για τη βασική διαφορά που αναφέρεις, θα έλεγα ότι είναι σημαντικό κομμάτι, σε ό,τι αφορά την οικονομία (η πολιτική είναι ημιαυτόνομο εποικοδόμημα) και θα πρόσθετα με έμφαση ότι η διαφοροποίηση είναι μεταξύ "αγελάδας πρώτων υλών" και συμμετόχου στο άρμεγμα χρηματοπιστωτικών προσόδων. Αυτό είναι ο ευρωπαϊκός πυρήνας, ένας συμμέτοχος στο παγκόσμιο άρμεγμα χρηματοπιστωτικών προσόδων του κόσμου.
Είναι οπωσδήποτε ολόσωστο ότι η εσωτερική οικονομική ανάπτυξη στη Λ. Αμερική προαπαίτησε τη σύγκρουση με τον γιάνκικο ιμπεριαλισμό, και αυτό είναι το συνολικό πλαίσιο της προοδευτικότητας των λατινοαμερικανικών διακρατικών ενώσεων σε σχέση με την αντιδραστικότητα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Νομίζω ότι το ερώτημα είναι τι κάνει η Ελλάδα μέσα σ' αυτό το πλαίσιο, αφού σε κανένα σημείο δεν μπόρεσαν τα κέρδη μιας όλο και μικρότερης μερίδας αστών να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη των ελληνικών παραγωγικών δυνάμεων.
Παρεμπιπτόντως, αναζητώ τους λόγους εκτέλεσης του Δ. Μπάτση, που δεν συνδεόταν με την υπόθεση των ασυρμάτων και δεν έχω βρει πουθενά πειστική εξήγηση της νομικής αιτιολόγησης της καταδίκης του σε θάνατο. Μήπως ήταν οι μελέτες του που τον καταδίκασαν για την ελληνική αστική τάξη; Άραγε σήμερα, αυτός που θα επεξεργαζόταν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο κοινωνικοποίησης των μονοπωλίων και ανάπτυξης προς όφελος των πλατιών λαϊκών στρωμάτων (της εργατικής τάξης, των αγροτών, των μικροεμπόρων, των κρατικών υπαλλήλων, των μικροβιοτεχνών) θα είχε καλύτερη μοίρα;
τι κάνει η Ελλάδα μέσα σ' αυτό το πλαίσιο=άλλο απ' το να εξυπηρετεί η εξαθλίωση του 80% τα συμφέροντα του 20%, εννοώ.
ΔιαγραφήΓια τον Μπάτση έχει ένα ενδιαφέρον. Τουλάχιστον από πλευράς ΚΚΕ, η εκτίμηση είναι πως πλήρωσε με το κεφάλι του εκείνη την μελέτη "για την βαριά βιομηχανια στην Ελλάδα".
ΔιαγραφήΟσο για το σήμερα, οι μελέτες του σημερινού Μπάτση θα θάβονταν κάτω από τους τόνους μπούρδας που παράγει καθημερινά η αστική προπαγάνδα, ο ίδιος θα γλύτωνε το κεφάλι του, και τόσο ο ίδιος όσο και η μελέτη του θα θάβονταν απλά στην λήθη.
Οι αστοί ανακάλυψαν πως το να σε θάβουν μέσα στο ιδεολογικό σκατό που παράγουν κατά βούληση, είναι πιο παραγωγικό από το να σε κάνουν ήρωα με μια σφαίρα στο στήθος...
Ο πόλεμος είναι πόλεμος, και ο παγκόσμιος ιμπεριαλιστικός καπιταλισμός μετέρχεται όλων των όπλων. Το ζήτημα για τους λαούς είναι πώς απαντούν οι ίδιοι, γιατί αυτός ο πόλεμος δεν θα σταματήσει. Δεν το επιτρέπουν οι συσσωρευμένες αντιφάσεις του ιμπεριαλισμού μετά την πλήρη αποδέσμευση της λογικής της συσσώρευσης απ' το ΑΕΠ και το gold standard.
ΔιαγραφήΜέρος της ύπνωσης που επέφερε η ευρωενωσιακή ένταξη ήταν η πλήρης ατόνηση των λαϊκών ενστίκτων για την βαθιά αντιδραστικότητα της εγχώριας αστικής τάξης. Ξεχάστηκαν πολλά, ανάμεσά τους και πόσο αδίστακτη ήταν όταν εκτέλεσε έναν γόνο αστικής οικογένειας επειδή τόλμησε να αμφισβητήσει την αναγκαστική υποτέλεια στον δυτικό ιμπεριαλιστικό καπιταλισμό ως μοναδικό δρόμο για την ελληνική ανάπτυξη.
"εκτέλεσε έναν γόνο αστικής οικογένειας επειδή τόλμησε να αμφισβητήσει την αναγκαστική υποτέλεια στον δυτικό ιμπεριαλιστικό καπιταλισμό ως μοναδικό δρόμο για την ελληνική ανάπτυξη."
ΔιαγραφήΝα βάλω το ερώτημα. Εάν μετατράψουμε την πρόταση σε 'εκτέλεσε έναν γόνο αστικής οικογένειας επειδή τόλμησε να αμφισβητήσει την αναγκαστική υποτέλεια στον δυτικό ιμπεριαλιστικό καπιταλισμό ως μοναδικό δρόμο για την ελληνική αστική ανάπτυξη.", είχε άδικο από πλευράς της η Ελληνική αστική τάξη;
Δεν θα απειλούνταν δηλαδή, εάν είχε διαλέξει έναν άλλον δρόμο, από το προλεταριάτο του οποίου η ένοπλη εξέγερση είχε ηττηθεί λίγους μόλις μήνες πριν και η ήττα της θα ήταν αδοιανόητη χωρίς την άνευ όρων πρόσδεση στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό;
Η ευρωενωσιακή ένταξη έγινε το 1981. Τα αντιδυτικά συναισθήματα του ελληνικού λαού άρχισαν να μεταλλάσονται μετά την ολυμπιάδα το 2004. Μήπως πρέπει να κοιτάξουμε κάτι άλλο;
ΔιαγραφήΤο πότε δηλαδή ο έλληνας έβαλε τον εαυτό του ιδεολογικά στην θέση των ισχυρών του κόσμου;
Θα επαναλάβω γνωστά πράγματα: Η Συμφωνία του Μάαστριχτ υπογράφηκε το 1992, με μοναδική μη σύμφωνη γνώμη του ΚΚΕ, που εκπροσωπούσε μια μικρή μειοψηφία του ελληνικού λαού, έχοντας υποστεί τη διάσπαση· ο Κώστας Σημίτης δήλωσε ότι ευχαριστεί τους Αμερικανούς για τα Ίμια το 1996· η υπόθεση Οτσαλάν, όπου η ελληνική κυβέρνηση συνεργάστηκε με τη CIA για να τον παραδώσει στην Τουρκία, το 1999· ο με τις οδηγίες των ΗΠΑ τρομονόμος πέρασε το 2000,πάλι με μοναδική "παραφωνία" το ΚΚΕ της μικρής εκλογικής μειοψηφίας: (http://www.rizospastis.gr/story.do?id=396462)
ΔιαγραφήΟυσιαστικά, η συνολική διαδικασία αρχίζει το αργότερο στα τέλη της πρώτης τετραετίας του ΠΑΣΟΚ.Η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη υπογράφηκε το 1986. Και βεβαίως όλοι θυμόμαστε τη λαϊκή σκασίλα για τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και του ανατολικού μπλοκ στην Ελλάδα στην περίοδο 1989-91, όπου καταγελάστηκε όποιος είχε την άποψη ότι οι εξελίξεις εκείνες προοικονομούσαν τραγωδίες, και όχι μόνο για τα εκατομμύρια δύσμοιρων που καταληστεύτηκαν και αποικιοποιήθηκαν σε μια σειρά πρώην σοσιαλιστικών χωρών...
Για την εκτέλεση Μπάτση, η ουσία είναι ότι η ελληνική αστική τάξη ΕΠΕΛΕΞΕ ενσυνείδητα τη μη αυτόνομη ανάπτυξη, επέλεξε την υποτέλεια στους Αμερικανούς και επέλεξε να τιμωρήσει με θάνατο κάποιον που μια λιγότερο αντιδραστική αστική τάξη πιθανώς να επέλεγε να εκμεταλλευτεί. Το ερώτημα παραμένει αν επέλεξε ποτέ αργότερα κάτι διαφορετικό απ' αυτό που είδαμε και προχθές με το θλιβερό θέαμα υποτέλειας των "Μένουμε Ευρώπη"...γιατί όταν μιλάμε για αστικά στοιχεία στη Λ. Αμερική πρέπει να σκεφτόμαστε τι πάστας είναι τα δικά μας αστικά στοιχεία και πότε στήριξαν οτιδήποτε απειλούσε το ξεπούλημα της χώρας στο δυτικό ιμπεριαλισμό. Τα είχε πει και ο Μπελογιάννης τότε για το τι είδος "αστούς πατριώτες" είχε η Ελλάδα.
ΔιαγραφήΗ Ελλάδα πράγματι εκείνη την εποχή ψήφιζε τον Σημίτη (ως "το μη χείρων" για τα εσωτερικά) αλλά ταυτόχρονα διατηρούσε τα αντιιμπεριαλιστιικά συναισθήματα (που τα εξέφραζε κιόλας, διαδηλώνοντας, μαζεύοντας χρήματα-υλικά για τους χτυπημένους λαούς, ή ακόμη και βγάζοντας ανέκδοτα) περίπου μέχρι το '04. Ας το ξαναδούμε αυτό, για μένα έχει μεγάλη σημασία.
ΔιαγραφήΚαι βέβαια η ελληνική αστική τάξη "ΕΠΕΛΕΞΕ ενσυνείδητα τη μη αυτόνομη ανάπτυξη". Η άλλη της επιλογή ήταν να την καταπιεί το προλεταριάτο, το οποίο είχε δείξει τα δόντια του ήδη. Η μόνη της επιλογή για να διατηρηθεί σαν άρχουσα τάξη τάξη από το ''49 μέχρι το '74 ήταν αυτή. Μετά όταν μπόρεσε, έκανε τα τσαλίμια της για τα οποία μίλησα παραπάνω.
Ήταν μια απόλυτα ορθολογική απόφαση για τους έλληνες αστούς, τότε που πάρθηκε. Όπως είναι και οι σημερινές θα συμπλήρωνα...
Άλωστε νομίσω πως είναι άτοπο να κατηγορούμε την αστική τάξη για "την πάστα της" ή τον "πατριωτισμό της". Θα ήταν σαν να παραδεχόμαστε πως η αστική τάξη θα μπορούσε να έχει στις σημερινές συνθήκες κάποιον "προοδευτικό ρόλο" που τάχα "προδίδει".
Ως να μην ήταν δηλαδή "φύση αντιδραστική" η αστική τάξη στο ιμπεριαλιστικό στάδιο του καπιταλισμού...
Νομίζω πως παρανοήθηκα. Η ελληνική αστική τάξη είναι ολότελα αντιδραστική διότι ενεπλάκη στο ρόλο συνεργάτη του ιμπεριαλισμού. Η αντιπαράθεση που έκανα δεν ήταν με μια άλλη (ανύπαρκτη) ελληνική αστική τάξη, ήταν με την αστική τάξη στις χώρες που δεν είναι ιμπεριαλιστικές.
ΔιαγραφήΑυτή τη διαφορά αφορά άλλωστε η όλη συζήτηση, καθώς βεβαίως και η λατινοαμερικάνικη σοσιαλδημοκρατία αφορά και μεσαία και μικροαστικά στρώματα, όπως και η ευρωπαϊκή. Δεν είναι όμως και τα δύο στρώματα που επωφελούνται το ίδιο άμεσα στο σύνολό τους απ' τον ιμπεριαλισμό και ταυτίζουν τα συμφέροντά τους με αυτόν. Για αυτό στην Λ. Αμερική υπάρχουν αντιφάσεις και διαπάλη και στην Ελλάδα υπάρχει απλά..."υπομονή." Υπήρχε ένα διαφορετικό μέλλον την περίοδο 1941-49, αλλά χάθηκε μέχρι νεωτέρας. Και νομίζω δεν μπορεί να ξαναβρεθεί όσο το πεδίο αντίληψης περιορίζεται στο τρισάθλιο πράγμα που είναι η σημερινή Ευρώπη. Χρειάζεται να γίνει αντιληπτό ότι ο καπιταλισμός δεν ομοιογενοποιεί απλώς. διαφοροποιεί επίσης. Αν ομοιογενοποιούσε μόνο, δεν θα υπήρχε καν ιμπεριαλισμός. Ιμπεριαλισμός χωρίς πόλωση και άρα διαφοροποίηση άνισων και ετερογενών κοινωνιών σε παγκόσμιο επίπεδο δεν νοείται. Αυτό το συστατικό άλλωστε ήρθε να κρύψει η ψευδοέννοια της "παγκοσμιοποίησης", την πόλωση που είναι ενδημική στην ιμπεριαλιστική ανάπτυξη.
Ένα τελευταίο σχόλιο για απόψε μια και είναι αργά.
ΔιαγραφήΑρχικά δεν πιστεύω πως είναι δυνατό να υπάρξει "προοδευτική αστική τάξη" στην εποχή του ιμεριαλισμού. Είναι de facto αντιδραστική, και το φαινόμενο δεν περιορίζεται στην Ελλάδα. Για αυτό ανάφερα εξάλλου πως η ελληνική αστική ατάξη δεν είχε ποτέ και την επιλογή να γίνει κ κάτι άλλο.
Περισσότερη κουβέντα για τα μικροαστικά στρώματα χωράει, γιατί εκεί είναι όλο το ζουμί.
Η ψευδοέννοια της "παγκοσμιοποίησης" όπως ολόσωστα την αναφέρεις, ήρθε για να αποκρύψει την πραγματικότητα της ανισόμετρης ανάπτυξης του καπιταλισμού στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο.
Κατ' αρχήν, έκανα λόγο για μεσαία και μικροαστικά στρώματα και όχι για αστική τάξη. Αυτό γιατί η ίδια η έννοια της "αστικής τάξης" έχει μεταλλαχθεί ως προς το εύρος και τη σύστασή της τα τελευταία 40 χρόνια (έχει συρρικνωθεί δραστικά λόγω συγκεντροποίησης του κεφαλαίου).
ΔιαγραφήΔεύτερον, μιλώντας πάντα για τα μεσαία και μικροαστικά στρώματα, ναι, υπάρχουν διαφορές, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν καίρια σημασία για την πραγματική διαφορά μεταξύ αστικών τάξεων σε ιμπεριαλιστικές και μη ιμπεριαλιστικές χώρες.
Η διαφορά αυτή δεν έγκειται στην "προοδευτικότητα" της κάθε μιας, έγκειται στον ΒΑΘΜΟ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ που αντλεί η αστική τάξη απ' τα μεσαία αλλά και από τα εργατικά στρώματα σε κάθε χώρα, ανάλογα με τη θέση της στο παγκόσμιο σύστημα (αν είναι ιμπεριαλιστική ή εκμεταλλευμένη απ' τον ιμπεριαλισμό χώρα).
Είναι μια διαφορά που εμπλέκει άμεσα, δηλαδή, το ρόλο της ιμπεριαλιστικής εκμετάλλευσης στη διαμόρφωση σωβινιστικής συνείδησης ακόμα και στην εργατική τάξη μιας χώρας γιατί η συμμετοχή, έστω με ψίχουλα, στην εκμετάλλευση της εργατικής τάξης καταπιεζόμενων χωρών, δημιουργεί τις αντικειμενικές προϋποθέσεις αφενός της εργατικής αριστοκρατίας ως ενδημικού φαινομένου και αφετέρου, στο επίπεδο της ιδεολογίας, της αντίστοιχης με την αντικειμενική πραγματικότητα οπορτουνιστικής στρέβλωσης του μαρξισμού-λενινισμού, και του σοσιαλσωβινισμού.
Στο απόσπασμα του Λένιν που ανέβηκε μπορείς να δεις ότι μια βασική μορφή οπορτουνιστικής στρέβλωσης που δημιουργεί το φαινόμενο της εργατικής αριστοκρατίας είναι ακριβώς η άρνηση της διαφοράς μεταξύ καταπιεζόμενων και καταπιεστικών χωρών, η "παγκοσμιοποίηση" των ΙΔΙΩΝ συνθηκών με το στανιό, η ψευδαίσθηση ότι η ταξική πάλη σε όλες τις χώρες έχει τα ίδια χαρακτηριστικά και προϋποθέσεις.
Ένα όνομα για αυτή την οπορτουνιστική στρέβλωση είναι "ευρωκεντρισμός". Ο Λένιν μίλαγε για "σοσιαλσωβινισμό."
Ας τα πάρουμε ένα-ένα.
ΔιαγραφήΕφόσον δεχτούμε πως τα μεσοστρώματα ουδέποτε μπορούν να ασκήσουν την δική τους εξουσία, τότε δεν έχουν παρά μία και μόνη επιλογή. Να πάρουν θέση υπέρ της αστικής τάξης ή του προλεταριάτου.
Από αυτό προκύπτει μια αρκετά ιδιόμορφη κατάσταση σε κοινωνίες που τα μεσοστρώματα έχουν μεν συμμαχήσει με το προλεταριάτο (αντιμπεριαλιστικά εκτός των άλλων, αλλά είναι αυτά που παρασέρνουν το δεύτερο στις δικές τους επιδιώξεις. Είναι ακριβώς οι αντιιμπεριαλιστικές χώρες για τις οποίες μιλάμε, των οποίων ο αντιιμπεριαλισμός είναι καταδικασμένος να παραμείνει κολοβός, εξαιτίας ακριβώς των αντιφατικών επιδιώξεων των μεσοστρωμάτων αυτών. Δεν είναι τυχαίο πως τα μόνα τέτοια πειράματα που έγιναν και πέτυχαν σε σεβαστό βάθος χρόνου, δεν έχουν καμμία σχέση με την παραδοσιακή σοσιαλδημοκρατία, και πόσο μάλλον της Λ.Αμερικής. Και αναφέρομαι στα Μπααθικά καθεστώτα τα οποία έπεσαν μόνο με άμεσες εξωτερικές στρατιωτικές επεμβάσεις. Αλλά το Μπάαθ είναι μια άλλη και πολύ πιο σύνθετη ιστορία.
Επιπλέον. Ο βαθμός νομιμοποίησης της αστικής τάξης στις κατώτερες, μπορεί να προέρχεται κάλιστα και από τον Αντιιμπεριαλισμό της, εντός ή εκτός εισαγωγικών. Έχω κατά νου το παράδειγμα του Ιράν ας πούμε.
«μια βασική μορφή οπορτουνιστικής στρέβλωσης που δημιουργεί το φαινόμενο της εργατικής αριστοκρατίας είναι ακριβώς η άρνηση της διαφοράς μεταξύ καταπιεζόμενων και καταπιεστικών χωρών, η "παγκοσμιοποίηση" των ΙΔΙΩΝ συνθηκών με το στανιό, η ψευδαίσθηση ότι η ταξική πάλη σε όλες τις χώρες έχει τα ίδια χαρακτηριστικά και προϋποθέσεις.»
Μεγάλη προσοχή εδώ, να μην φτάσουμε στο συμπέρασμα πως η ταξική πάλη εντός των «καταπιεσμένων» χωρών είναι δευτερεύουσας σημασίας, ή ακόμη χειρότερα πως αναστέλεται «μέχρι νεοτέρας».
Ή ακόμη χειρότερα, πως η πάλη των τάξεων έχει αντικατασταθεί ως μοχλός κίνησης της ιστορίας από την πάλη μεταξύ καταπιεζόμενων και καταπιεστικών εθνών.
Είναι πολύ λεπτή η ισορροποία...
Να ξεκινήσω απ' το τέλος.
ΔιαγραφήΘα μπορούσε κανείς να ξεκινήσει την απάντηση ρωτώντας "τι είναι ο Μαρξισμός-Λενινισμός;"
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα έχει τη μορφή κατανόησης της σχέσης ανάμεσα στη σκέψη του Μαρξ και τη σκέψη του Λένιν.
Ο Μαρξ ανέπτυξε τη σκέψη του στην εποχή του φιλελεύθερου καπιταλισμού και πρόταξε, αναμφισβήτητα, την πάλη ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία στον πυρήνα της μεθόδου του.
Ο Λένιν ανέπτυξε τη σκέψη του στην εποχή του ιμπεριαλιστικού καπιταλισμού και έκανε κάτι τρομερά σημαντικό: συνέλαβε ότι σ' αυτή την εποχή η πάλη των τάξεων διαμεσολαβείται από την πάλη μεταξύ ιμπεριαλιστικών και καταπιεσμένων εθνών.
Εδώ βρίσκεται το κλειδί της προλεταριακής επανάστασης, της οποίας ηγήθηκε ο Λένιν. Ο Μαρξ, θυμίζω, δεν ηγήθηκε καμίας τέτοιας, είχε την οξύνοια να υπερασπίσει και να σκεφτεί κριτικά για την Κομμούνα, που δεν ήταν ιδεολογικά μια "μαρξιστική" εξέγερση, όπως ο ίδιος έντιμα παραδέχεται.
Μετά την ήττα της γερμανικής επανάστασης το 1918, ξεκαθάρισε οριστικά ότι η επαναστατική πρωτοπορία δεν βρίσκεται στις χώρες του αναπτυγμένου καπιταλισμού, όπως ήθελαν οι σοσιαλδημοκράτες του SPD, αλλά στις εκμεταλλευμένες χώρες. Ξεκαθαρίστηκε δηλαδή ότι το 1917 δεν ήταν "ατύχημα" αλλά έκφραση ακριβώς της τεράστιας σημασίας της διαμεσολάβησης της ταξικής πάλης απ' την εθνική. Η πάλη δεν είναι μόνο ταξική, δεν είναι μόνο εθνική, είναι και τα δύο, και η μεγάλη δυσκολία και απαίτηση του μαρξισμού-λενινισμού αφορά τον σωστό καθορισμό της διαλεκτικής ανάμεσα σε δύο ζεύγη αντιθέσεων, τα οποία παράγουν τέσσερις και όχι δύο θέσεις πάλης.
Την αστική τάξη των καταπιεστικών χωρών.
Την εργατική τάξη των καταπιεστικών χωρών.
Την αστική τάξη των καταπιεζόμενων χωρών.
Την εργατική τάξη των καταπιεζόμενων χωρών.
Μια ορθά μαρξιστική-λενινιστική σκέψη οφείλει να μην ισοπεδώνει το τέσσερα σε δύο (αυτό μας θυμίζει ο Λένιν), να μην "λύνει" το πρόβλημα των δύο ζευγών αντιθέσεων καμώνοντας πως υπάρχει μόνο ένα.
Όταν γίνεται αυτό, καμία αναστολή στην πάλη της εργατικής τάξης στις καταπιεστικές χώρες δεν λαμβάνει χώρα. Αυτό που αντίθετα λαμβάνει χώρα είναι η άκρως επιβεβλημένη συνειδητοποίηση εκ μέρους τους ότι η πάλη τους είναι ανήμπορη και καταδικασμένη σε αποτυχία εκτός και αν αναπτύξουν πλέρια την αλληλεγγύη με τις εργατικές τάξεις των καταπιεσμένων χωρών.
Υλικά, η εργατική τάξη στις καταπιεστικές χώρες, δεν πρόκειται ποτέ να χειραφετηθεί όσο "ταίζεται" απ' την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης των καταπιεσμένων. Αυτή η συνθήκη πάντα θα τροφοδοτεί τον οπορτουνισμό και τον σοσιαλσωβινισμό, που μπορεί να παρουσιάζεται και ως "υπερορθοδοξία", με την ανάλογη κοπτοραπτική στον Λένιν και την λενινιστική σκέψη. Η χειραφέτησή της έγκειται ως προοπτική στην αναγνώριση της πρωτοποριακής θέσης του "πάτου του βαρελιού", της εργατικής τάξης των καταπιεσμένων χωρών, στην αναγνώριση ότι η δική τους πάλη μπορεί να καταστρέψει την ανισότητα στο παγκόσμιο σύστημα, στην συμπαράσταση με αυτή την πάλη.
Ο Μαρξ έλεγε ότι το "προλεταριάτο δεν μπορεί να χειραφετήσει τον εαυτό του χωρίς να χειραφετήσει επίσης όλη την κοινωνία", και κανείς δεν μπορεί να κρύψει ότι αυτή η πρόταση δεν υλοποιήθηκε ούτε απ' το αγγλικό προλεταριάτο, ούτε απ' το γερμανικό, ούτε απ' το γαλλικό, ούτε απ' το ιταλικό· ότι το οικουμενικό πρόταγμα του μαρξισμού παρέμεινε ζωντανό μόνο σε εκείνα τα προλεταριάτα που ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ δεν μπορούν να ανασάνουν όσο υπάρχει ο ιμπεριαλισμός.
αυτή η πρόταση δεν υλοποιήθηκε*
Διαγραφή* αυτό που υλοποιείται όταν αποσπάται η αντίθεση κεφαλαίου εργασίας από την πόλωση που επιβάλλει ο ιμπεριαλισμός είναι ο "τρεϊντγιουνισμός" --να κατακτήσουμε εμείς πέντε πράγματα και ως εκεί, καλά είμαστε-- και ιδεολογικά, ο ρεφορμισμός. Το προλεταριάτο των καταπιεστικών χωρών ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ είναι ανίκανο ΜΟΝΟ του να έχει τη βούληση να ανατρέψει τον ιμπεριαλισμό, αφού αυτός συνεισφέρει ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ στο όποιο του βιοτικό επίπεδο. Ο Λένιν ήταν απόλυτα ωμός και ξεκάθαρος για το θέμα αυτό. Γι αυτό η έμπρακτη και πολιτικά απτή προλεταριακή αλληλεγγύη με τον υπόλοιπο κόσμο ήταν πάντα ποιοτικά πολύ ανώτερη στις χώρες της "Ανατολής" ή του "Νότου" (τις "πρώην υπανάπτυκτες" ή "αναπτυσσόμενες") από ό,τι ήταν ποτέ στις χώρες του ιμπεριαλιστικού πυρήνα, όπου φθίνει ραγδαία και διαρκώς.
Σήμερα, η ΕΕ δεν έχει πια σχεδόν ίχνος αντι-ιμπεριαλιστικού κινήματος, όσο και αν έχει διάφορες μορφές κινημάτων διαμαρτυρίας για τις καπιταλιστικές ανισότητες. Και για αυτό δεν φταίνε ασφαλώς όσοι θυμίζουν ότι δεν υπάρχει μονάχα "κεφάλαιο και εργασία" έτσι γενικά και αφηρημένα στον σημερινό κόσμο.
Για το είναι "μαρξισμός-Λενινισμός"
ΔιαγραφήΜαρξισμός= η επαναστατική θεωρεία του προλεταριάτου
Λενινισμός= ο μαρξισμός της εποχής του ιμπεριαλισμού και των προλεταριακών επαναστάσεων
[...]
Νίκος Ζαχαριάδης
«Το προλεταριάτο των καταπιεστικών χωρών ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ είναι ανίκανο ΜΟΝΟ του να έχει τη βούληση να ανατρέψει τον ιμπεριαλισμό, αφού αυτός συνεισφέρει ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ στο όποιο του βιοτικό επίπεδο.»
ΔιαγραφήΒλέπεις ας πούμε το επίπεδο ζωής του ελληνικού προλεταριάτου:
Α) Να είναι ικανοποιητικό για το ίδιο
Β) Να προέρχεται από εκμετάλλευση «αποικιακών λαών»;
Νόμισα πως ήμουν πολύ συγκεκριμένος. Δεν είπα πως δεν υπάρχουν άλλες αντιθέσεις από αυτήν «κεφαλαίου-εργασίας», αλλά πως αυτή είναι η βασική αντίθεση.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕάν θεωρείς πως κάτι τέτοιο δεν είναι σωστό, να το συζητήσουμε ευχαρίστως, αλλά όχι με αναφορά στους κλασσικούς που ήταν ξεκάθαροι στο συγκεκριμένο κομμάτι.
Θυμίζω από το «μαρξισμός και εθνικό ζήτημα» του Στάλιν, πως «το εθνικό είναι εφεδρεία του ταξικού». Είναι το έργο για το οποίο ο Λένιν είχε δηλώσει πως είναι η πιο πλήρης και τεκμηριωμένη μελέτη για την σχέση του μαρξισμού με το εθνικό ζήτημα μέχρι την εποχή του, και πως την ενέκρινε ως τέτοια για επίσημη θέση των μπολσεβίκων.
Το εθνικό και το ταξικό δηλαδή δεν είναι καν ισότιμα κατά τους κλασσικούς, αλλά το πρώτο δεν είναι παρά εφεδρεία του δεύτερου. Το να βάλουμε το πρώτο ως πρωταρχική αντίθεση, δεν το συζήτησαν ποτέ και πουθενά από όσα γνωρίζω.
Έχω μάλιστα την εντύπωση (ή μου δημιουργείται) πως η συζήτηση πάει στο εάν και κατά πόσο οι εργατικές τάξεις των ιμπεριαλιστικών χωρών έχουν ως πρώτιστο καθήκον, όχι την ανατροπή της δικής τους αστικής τάξης, αλλά την «αλληλεγγύη στις αστικές τάξεις (και όχι το προλεταριάτο) των «καταπιεζόμενων» εθνών.
Σε μία τέτοια περίπτωση, η ταξική πάλη πάει κυριολεκτικά περίπατο, αφού το καθήκων των δυτικών προλετάριων θα είναι η συμπαράσταση στις αστικές τάξεις της Συρίας και της Βενεζουέλας π.χ., ενώ το καθήκων των εργατικών τάξεων των παραπάνω χωρών θα είναι η υπεράσπιση της δικής τους «εθνικής αστικής τάξης».
Εφιάλτης!
Ως εργάτης θα είμαι υποχρεωμένος δηλαδή να αγωνίζομαι για οτιδήποτε άλλο εκτός από την εξουσία της τάξης μου;
Και μάλιστα στο όνομα του «Λενινισμού»;
Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων. Δεν λέω πως αυτά ειπώθηκαν. Λέω πως κάλιστα θα μπορούσαν να εννοηθούν από την εξέλιξη της συζήτησης.
Για αυτό τον λόγο θέλω εξάλλου και να τα ξεκαθαρίσω.
Τα μέχρι στιγμής ποστ του μπλογκ αυτού εξάλλου είναι πάρα πολύ κοντά στα πιστεύω μου, σε βαθμό που έχω κάνει και αναδημοσιεύσεις από αυτά, αλλά και που θεωρώ σκόπιμο να προβληθούν κατά το δυνατό.
Ας μείνουμε στην ουσία, γιατί για το τι λένε οι κλασικοί μιλάνε οι κλασικοί και τα γραπτά τους.
ΔιαγραφήΚαθόλου δεν είναι πρώτιστο καθήκον των εργατικών τάξεων των ιμπεριαλιστικών χωρών η αλληλεγγύη. Το πρώτιστο καθήκον κάθε εργατικής τάξης είναι η χειραφέτησή της.
Λοιπόν, πώς κατά τη γνώμη σου τα πάει σ' αυτό το καθήκον η αγγλική εργατική τάξη απ' το 1850, η γερμανική απ' το 1870, η ιταλική απ' το 1920, η γαλλική απ' την ίδια εποχή και η ελληνική απ' το 1949;
Και γιατί;
Το να μιλάω σε αυτές τις τάξεις για το "καθήκον τους" άλλαξε ποτέ ή θα αλλάξει ποτέ το πώς τα πάνε;
Είναι "πρωτοπορίες" αυτές οι τάξεις; Βάσει ποιου ορισμού της πρωτοπορίας;
Αν δεν είναι πρωτοπορίες και δεν έχουν να επιδείξουν και πολλές επαναστατικές δάφνες (άλλες για δεκαετίες, άλλες για αιώνα και βάλε), πώς και από πού θα έρθει η περιπόθητη και αναγκαία αλλαγή του κόσμου;
"Είναι "πρωτοπορίες" αυτές οι τάξεις; Βάσει ποιου ορισμού της πρωτοπορίας;
ΔιαγραφήΑν δεν είναι πρωτοπορίες και δεν έχουν να επιδείξουν και πολλές επαναστατικές δάφνες (άλλες για δεκαετίες, άλλες για αιώνα και βάλε), πώς και από πού θα έρθει η περιπόθητη και αναγκαία αλλαγή του κόσμου;"
Η εργατική τάξη είναι αντικειμενικά πρωτοπορεία, λόγω της θέσης της στην παραγωγή. Σε κάθε χώρα και κάθε εποχή από τον καρό της βιομηχανοποίησης των κοινωνιών και μετά. Αυτό δεν νομίζω πως είναι προς συζήτηση και εδώ θα αναγκαστώ να επικαλεστώ και πάλι τους κλασσικούς.
Το εάν έχει ανταπεξέλθει νικηφόρα στα καθήκοντα που απορρέουν από αυτή την θέση είναι μια άλλη συζήτηση και σίγουρα δεν μπορεί να οδηγήσει στο συμπέρασμα πως ο πρωτοπόρος αυτός ρόλος θα μπορούσε να υποκατασταθεί από κάποια άλλη τάξη. Μια τέτοια υπόθεση δεν επιβεβαιώθηκε πουθενά.
Η διεθνιστική αλληλεγγύη σαφώς και είναι καθήκον της εργατικής τάξης. Καθήκον άμεσα συνδεδεμένο με την χειραφέτηση της. Δεν μπορώ να τα διαχωρίσω.
Όσο για την εργατική τάξη των ιμπεριαλιστικών χωρών της δύσης, δεν έχει γράψει λίγες σελίδες ηρωισμού. Να θυμίσω τις χιλιάδες των εκτελεσμένων Γάλλων κομμουνιστών στον Β'ΠΠ, τους Ιταλούς παρτιζάνους, την γενική απεργία εντός του Γ'Ράιχ μεσούντος του πολέμου. κλπ κλπ.
Αλλά και μετά, είναι οι απεργίες των Γάλλων λιμενεργατών στον πόλεμο της Ινδοκίνας, τα απεργιακά κύμματα των δεκαετιών '60-'70 κλπ.
Τα υποκειμένικά λάθη της ηγεσίας των ΚΚ αυτών των χωρών δεν αναιρούν το γεγονός της πρωτοπορείας της εργατικής τάξης.
"Το να μιλάω σε αυτές τις τάξεις για το "καθήκον τους" άλλαξε ποτέ ή θα αλλάξει ποτέ το πώς τα πάνε; "
Βεβαίως. Η ταξική συνειδητοποίηση είναι όρος για την εκπλήρωση του πρωτοπορειακού ρόλου της εργατικής τάξης.
"Αν δεν είναι πρωτοπορίες και δεν έχουν να επιδείξουν και πολλές επαναστατικές δάφνες (άλλες για δεκαετίες, άλλες για αιώνα και βάλε), πώς και από πού θα έρθει η περιπόθητη και αναγκαία αλλαγή του κόσμου;"
Αρχικά σε ιστορικό χρόνο, λίγες δεκαετίες δεν είναι μεγάλο διάστημα.
Δεύτερο κομμάτι, είναι το πισωγύρισμα που προέκυψε μετά τις ανατροπές στα τέλη της δεκαετίας του '80 από το οποίο το εργατικό κίνημα τώρα προσπαθεί να συνέλθει.
Αυτό δεν σημαίνει πως το επαναστατικό υποκείμενο που λέγεται προλεταριάτο "μας τελείωσε" ή πως η περιπόθητη και αναγκαία αλλαγή του κόσμου θα μπορούσε να προκύψει και από κάπου αλλού. Και πολύ περισσότερο από τα μεσοστρώματα των περιφεριακών χωρών, για να το συνδέσω (εάν συνδέεται και δεν έχω παρανοήσει κάτι) με την κουβέντα που κάναμε πριν.
Είναι μια κουβέντα που ταλάνισε το μαρξιστικό κίνημα τις δεκαετίες των αντιαποικιακών αγώνων του '60-'70 και δεν είναι νέα. Τελικά αποδείχτηκε στην πράξη πως η ιδέα της "περικύκλωσης" των ιμπεριαλιστικών κέντρων από τα αντιαποικιακά κινήματα δεν λειτούργησε. Και αν δεν λειτούργησε σε εποχές που τα αντιαποικιακά κινήματα ήταν νικηφόρα και επαναλαμβανόμενα, ενώ ταυτόχρονα εμπνέονταν και βοηθούνταν και από το υπαρκτό τότε σοσιαλιστικό στρατόπεδο, δεν βλέπω με ποιόν τρόπο θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτή η ιδέα τώρα.
συνεχίζεται
συνέχεια
ΔιαγραφήΗ αλλαγή του κόσμου λοιπόν, μια και το έθεσες σαν ερώτημα, εξακολουθεί να περνάει μέσα από το επώδυνο και χρονοβόρο καθήκον της οργάνωσης και συνειδητοποίησης της εργατικής τάξης.
Και εδώ θα επιμείνω λίγο και στην ιστορική εμπειρία που λέει πως ακόμη και τα εθνικοαπελευθερωτικά καθήκοντα, κατά κανόνα (με εξαίρεση την Ινδία) μόνο τα κόμματα της εργατικής τάξης τα έφεραν σε πέρας ως τις τελικές τους συνέπειες. Έχει νομίζω την σημασία της η μελέτη της ασιατικής και αφρικάνικης εμπειρείας επάνω σε αυτό.
Και άλλο ένα θέμα που είναι αρκετά σημαντικό στην πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα που κάνουμε, είναι η δυνατότητα ή ακόμη και η βούληση για την "εξαγορά" του προλεταριάτου των ιμπεριαλιστικών κέντρων. Ενός προλεταριάτου που από την δεκαετία του '90 βλέπει το βιοτικό του επίπεδο να πηγαίνει κάθε πέρσι και καλύτερα, ενώ είναι και βαρύτατα χτυπημένο και από την καπιταλιστική κρίση. Ίσως εκεί ακριβώς να βρίσκεται και η αδυναμία της αστικής τάξης σήμερα. Αδυναμία που σήμερα δεν είναι ορατή λόγω της ακόμη μεγαλύτερης αδυναμίας της οργανωμένης εργατικής τάξης, αλλά αύριο τι γίνεται;
Στο προηγούμενό σχόλιό μου έγραψα ότι οι αντικειμενικές θέσεις της ταξικής πάλης στον ιμπεριαλισμό δεν είναι δύο αλλά τέσσερις, και εξήγησα ότι μια εργατική τάξη που, όπως παρατήρησε πρώτος ο Λένιν, εξαγοράζεται σε ένα βαθμό από τα κέρδη της παγκόσμιας ιμπεριαλιστικής εκμετάλλευσης (δεν είναι ίδιος ο μισθός του εργάτη και οι ευρύτερες απολαβές του στη Γερμανία και το Μεξικό, ούτε του αγρότη στην Ολλανδία και στο Ούταρ Πραντές) δεν έχει κανένα αντικειμενικό συμφέρον να ξεπεράσει τα τρεϊντγιουνιστικά αιτήματα και να φτάσει στην επαναστατική ανατροπή.
ΔιαγραφήΟι παρατηρήσεις αυτές επιβεβαιώνονται από την ιστορική εμπειρία, δεν είναι θεωρητικά σχήματα. Αυτό που αντίθετα διαψεύδεται είναι η ιδέα ότι είναι "ίδιες" οι συνθήκες, ο χαρακτήρας και τα αποτελέσματα της εργατικής πάλης στις καταπιεστικές και τις καταπιεζόμενες χώρες.
Σήμερα, σε συνθήκες ακραίας παγκόσμιας κρίσης υπεσυσσώρευσης, ο ευρωπαϊκός κόσμος δεν κυοφορεί τίποτε άλλο από γελοιογραφίες της σοσιαλδημοκρατίας στην καλύτερη των περιπτώσεων, διότι στην Αγγλία ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρείται αγρίως ριζοσπαστικότερος των "παραδοσιακών κομμάτων της εργατικής τάξης", ο Τροτσκισμός έχει διαβρώσει τα πάντα, η ταύτιση του Μαρξισμού με τα συμφέροντα του ιμπεριαλισμού έχει φτάσει σε ύψη δυσθεώρητα για την εποχή της παλιότερης σοσιαλδημοκρατίας.
Αν υπάρχει αντίστοιχο στις καταπιεσμένες χώρες, αυτό είναι το δηλητήριο της θρησκευτικής σεχταριστικής αντιπαράθεσης και της κοινοτικής σύγκρουσης, κυρίως στον Αραβικό, Μεσανατολικό και Αφρικανικό κόσμο.
Εκεί που αυτό το δηλητήριο δεν μπορεί να αποφέρει καρπούς, όπως στη Λατινική Αμερική, όπου η κοινή γλώσσα του προλεταριάτου και της αγροτιάς και η κοινή της θρησκεία (κατά πλειοψηφία) επέτρεψαν την επεξεργασία, από το 19ο αιώνα ενός οράματος πέρα από εθνικές και φυλετικές διαφορές (Χοσέ Μαρτί), εκεί ο ιμπεριαλισμός και η εκμετάλλευση μετράνε ΗΤΤΕΣ, απτές και συγκεκριμένες, απ' το 1959 σε πρώτη φάση και το 1992 και μετά σε δεύτερη.
Η δική μου λοιπόν αντίληψη είναι ότι χωρίς την αποσύνδεση της ελληνικής εργατικής τάξης (που βρίσκεται όλο και πιο χαμηλά στην βαθμίθα των "δευτερογενών εκμεταλλευτών" ανάμεσα στις ευρωπαϊκές εργατικές τάξεις, για να απαντήσω σε προηγούμενη ερώτησή σου), από την μάταιη αναμονή της "επανάστασης" στις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα (μυθεύματα Γιάννη Μηλιού και άλλων πονηρών Τροτσκιστογενών) και τον επαναπροσανατολισμό των ιδεολογικών, πολιτικών και οργανωτικών συμμαχιών της σε χώρες που δυστυχώς μάλλον μοιάζουν να απασχολούν όλο και λιγότερους, όπως αυτές της Λατινικής Αμερικής και της Βόρειας Αφρικής και Μέσης Ανατολής, αυτή η εργατική τάξη (η ελληνική) όσο και να θέλει θα νιώθει ανήμπορη να προχωρήσει στη δική της επανάσταση: αυτά που βλέπει μπροστά της έτσι που έχει στραμμένο το βλέμμα της μόνο απογοήτευση μπορούν να της φέρουν, εμπειρία χρήσιμη από χώρες όπου υπάρχει ουσιώδης εμπειρία δεν μπορεί να αποκομίσει, συμμάχους μελλοντικούς στην αγγλική και γερμανική και γαλλική εργατική τάξη δεν πρόκειται να βρει και το γνωρίζει ήδη πολύ καλά. Η ιμπεριαλιστική σοσιαλδημοκρατία έχει κερδίσει το παιχνίδι εδώ και πάρα πολύ καιρό, με άπλετη χρηματοδότηση και στήριξη από τα διεθνή χρηματοπιστωτικά κέντρα, οι κομμουνιστές πηγαίνουν από ήττα σε ήττα, από διάσπαση σε διάσπαση. Ως χώρα του ευρωπαϊκού περιθωρίου με μικρό σχετικά κέρδος από όλη αυτή τη σήψη, και με τεράστια συνάμα ζημία για τα λαϊκά στρώματα, τα οποία έχουν απωλέσει όχι απλά την "αξιοπρέπειά τους" αλλά πολύ σημαντικότερα για μαρξιστές, την υλική βάση ενός αξιοπρεπούς βίου, η Ελλάδα και οι έλληνες κομμουνιστές ιδιαίτερα, δεν έχουν άλλα περιθώρια να χάνουν χρόνο περιμένοντας μια λύση από τον ουρανό.
ΔιαγραφήΥπάρχουν χώρες με τεχνογνωσία και εμπειρία ζωτική και το πώς χτίζεται και αντέχει ένα εργατικό κράτος --και η δημιουργία τέτοιων, ένα προς ένα, είναι η ΜΟΝΗ ελπίδα της ανθρωπότητας για σωτηρία από την καταστροφή-- και αυτό που θα έπρεπε να κάνει μια επαναστατική εργατική τάξη είναι να αντλήσει απ' αυτή την τεχνογνωσία και εμπειρία αντί να περιμένει αιωνίως τις συνθήκες να ωριμάσουν, ωσάν ο ιμπεριαλισμός να είναι παθητικός θεατής της δράσης της και όχι η δύναμη που διέβρωσε πλήρως τα εργατικά κινήματα στη Δύση. Οι αντιφάσεις όλων των πειραμάτων που εξελίσσονται παγκόσμια είναι υπαρκτές, αλλά η στάση απέναντί τους πρέπει να είναι του μαθητή και όχι του δασκάλου. Έχει πολύ λίγα να διδάξει άλλους λαούς η Ελλάδα, και αυτό πρέπει να είναι μια πρώτη συνειδητοποίηση και αφορμή αυτοκριτικής στην έπαρση ότι εμείς κατέχουμε τις απαντήσεις για όλα. Το διεθνές κίνημα έχει ανάγκη από ανοιχτό διάλογο με όσους παλεύουν, πολλές φορές με τα όπλα, ενάντια στον ιμπεριαλισμό, όχι από περιορισμό σε μανιφέστα και διακηρύξεις, απ' τα οποία η χορτασμένη Ευρώπη άλλο τίποτα.
Τέλος, η ανεπάρκεια της αντίθεσης κεφαλαίου-εργασίας για να κατανοηθεί πραγματικά ο κόσμος αναδεικνύεται δραματικά στην απίστευτη βία που έχει εξαπολυθεί στις ΗΠΑ (και) ενάντια στο έγχρωμο προλεταριάτο, χωρίς όμως να είναι εφικτό να διανοηθεί κανείς την επανάσταση, καθώς έχει και πλήρως διαλυθεί η οργανωτική βάση του εργατικού κινήματος, και έχει κυριαρχήσει απόλυτα η παραλυτική ιδεολογία του ατομικισμού, η ιδεολογία της άρχουσας τάξης, στις τάξεις του προλεταριάτου (και ακόμα και η ιδέα, αλλίμονο, ότι δεν υπάρχει προλεταριάτο!)
Έχει πολύ λίγα να διδάξει άλλους λαούς η Ελλάδα=εννοώ η σημερινή Ελλάδα. Μπορεί να φούσκωσαν πολλών τα μυαλά οι Ευρωπαίοι που την αναπαριστούν σαν τάχαμου υπερεπαναστατική χώρα γεμάτη ριζοσπαστικά κινήματα, αλλά αυτό μόνο καλό δεν της έκανε. Ξέρουν τι κάνουν πάντα οι ιμπεριαλιστές. Το ζήτημα είναι να μάθουν τι να κάνουν οι λαοί.
ΔιαγραφήΗ σημερινή Ελλάδα κάθε άλλο παρά "γεμάτη ριζοσπαστικά κινήματα" είναι. Σε αυτό συμφωνούμε.
ΔιαγραφήΑπό την άλλη διαθέτει διαθέτει ένα συνεπές ιδεολογικά και ισχυρότατο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα ΚΚ. Και αυτός είναι πάντα ένας απρόβλεπτος παράγοντας στην εξίσωση.
Είναι ο παράγοντας που βγάζει από το κάδρο ο αρθρογράφος, για να γυρίσω και στην αρχή της κουβέντας μας.
Μόλις βρω λίγο χρόνο θα επανέλθω μια και βάζεις αρκετά ενδιαφέροντα ζητήματα, μόνο που η δική μου αίσθηση είναι πως κάποια από τα δεδομένα που θέτεις δεν ισχύουν πλέον.
Οι διαφωνίες μου με τον Petras είναι πολλές, αυτό θα πρέπει να διευκρινιστεί. Κανένας άλλος ΣΥΡΙΖΑ, καλύτερος και λιγότερο "προδοτικός" δεν υπάρχει, ούτε είναι καν "προδοτικός" ο ΣΥΡΙΖΑ, σαφές ήταν εξ αρχής το τι είναι και αυτός και το Podemos.
ΔιαγραφήΕγώ απλά εξήγησα ότι η λατινοαμερικανική οπτική δημιουργεί παραμορφώσεις στην ερμηνεία των δυτικών κοινωνιών και το αντίστροφο, και από εκεί ξεκίνησε η συζήτηση.
Η συζήτηση, όπως εξελίχθηκε αφορά ζητήματα τακτικής και στρατηγικής. Δεν αφορά κόμματα, συνεπή ή μη -- αυτό είναι στην κρίση του καθένα. Ο ελληνικός λαός, όπως και άλλοι λαοί, υποφέρει από τις συνέπειες της ιμπεριαλιστικής ανισότητας και αναζητά λύσεις. Κι ο κόσμος αλλάζει, ασαφές ακόμα αν κινείται προς την ολοκληρωτική καταστροφή ή αν μπορεί να έλθει ένας ευνοϊκότερος συσχετισμός δυνάμεων συνολικά. Αυτό που για μένα είναι σαφές είναι το πού "κινείται" η κοινωνία συνολικά σε μια προοδευτικότερη κατεύθυνση και πού κατρακυλά γοργά στην αντίδραση ή μένει στάσιμη. Η Ελλάδα έχει ένα πολύ στενό παράθυρο ευκαιρίας, κατά την εκτίμησή μου. Αλλά πρέπει να αλλάξουν πολλά για να το εκμεταλλευτεί.